Οι δραστηριότητες της βιομηχανικής μας κοινωνίας δημιουργούν αρκετά αέρια
απόβλητα τα οποία ρυπαίνουν τον ατμοσφαιρικό αέρα και έχουν προκαλέσει
ένα παγκόσμιο περιβαλλοντικό πρόβλημα που ανησυχεί πολίτες και κυβερνήσεις
στον πλανήτη μας. Το πρόβλημα αυτό είναι γνωστό ως "όξινη βροχή".
Η φυσιολογική βροχή είναι ελαφρώς όξινη! Αυτό οφείλεται στο ασταθές ανθρακικό
οξύ που δημιουργείται από τη διάλυση του διοξειδίου του άνθρακα (CO2)
του ατμοσφαιρικού αέρα στο νερό της βροχής κατά την αντίδραση:
CO2(g) + Η2Ο(l)
Η2CO3(aq)
Η
όξινη βροχή όμως έχει μέχρι και 25 φορές μεγαλύτερη οξύτητα από τη φυσιολογική. Αυτό οφείλεται στην παρουσία πολύ ισχυρών οξέων όπως το θειικό (Η2SO4)
και το νιτρικό (ΗΝΟ3). Η καύση των ορυκτών καυσίμων (υγραέριο,
πετρέλαιο, άνθρακας) από τις μηχανές εσωτερικής καύσης (όπως κινητήρες
των αυτοκινήτων, αεροπλάνων κ.ά.) και από κάθε είδους καυστήρες (κεντρικής
θέρμανσης ή παραγωγής ατμού μεγάλων κτιρίων και βιομηχανικών εγκαταστάσεων)
παράγει οξείδια του θείου (SO2) και του αζώτου (NO). To SO2
αντιδρά αργά με το O2 του αέρα και στη συνέχεια με το νερό
της βροχής με αποτέλεσμα το σχηματισμό του ισχυρού θειικού οξέος.
2SO2(g) + O2(g)
2SO3(l)
SO3(l) + Η2Ο(l)
Η2SO4(aq)
To ΝO αντιδρά επίσης με το O2 του αέρα και στη συνέχεια με το νερό της
βροχής με αποτέλεσμα το σχηματισμό του ισχυρού νιτρικού οξέος και του
ασθενούς νιτρώδους οξέος (HNO2).
2NO(g) + O2(g)
2NO2(g)
2NO2(g) + Η2Ο(l)
HNO3(aq) + HNO2(aq)
Τα ισχυρά αυτά οξέα αποτίθενται στο έδαφος και τις λίμνες. Έτσι, ένας
καλύτερος όρος για την όξινη βροχή είναι "όξινη απόθεση" ή "όξινα μετεωρικά
κατακρημνίσματα" .
To
1964 παρατηρήθηκε στις Β.Α. Ηνωμένες Πολιτείες "βροχή" όξινη
όσο ο χυμός του λεμονιού, ενώ το 1974 στο Pitlochry της Σκωτίας ήταν όξινη
όσο το ξίδι. Η όξινη βροχή προκαλεί βλάβες στη ζωή σε δάση, ποτάμια και
λίμνες, αυξάνει την οξύτητα του εδάφους με συνέπειες στις καλλιέργειες
και αντιδρά με το ανθρακικό ασβέστιο.
Για
την Ελλάδα, που το παρελθόν της την πλούτισε με χιλιάδες μαρμάρινα μνημεία,
ή όξινη βροχή είναι ο υπ' αριθμόν ένα εχθρός . Διαβρώνει τα εκτεθειμένα
μάρμαρα (ανθρακικό ασβέστιο) και παράλληλα το θειικό οξύ μετατρέπει το
ανθρακικό ασβέστιο σε θειικό ασβέστιο, δηλαδή γύψο, ο οποίος αποσαρθρώνεται
πολύ εύκολα. Έτσι απειλείται η πολιτιστική μας κληρονομιά.
|