«Τα "άτομα" της Lego»
Γιατί o συγγραφέας παρομοιάζει τα άτομα του Δημοκρίτου
με τα τουβλάκια του γνωστού παιδικού παιχνιδιού; (Συζητήστε
στην τάξη, αφού παρατηρήσετε ότι με τον ίδιο αριθμό και είδος
στοιχείων μπορούμε να δημιουργήσουμε διαφορετικά πράγματα).
|
Για πρώτη φορά μετά από πολύ πολύ καιρό ξανάρχισε να χτίζει
κάτι με τα τουβλάκια της. Και καθώς έπαιζε, οι σκέψεις της άρχισαν
να γυρίζουν.
Δεν είναι δύσκολο να φτιάξεις κάτι με τα LEGO, σκέφτηκε. Παρόλο
που είναι αλλιώτικα το ένα από το άλλο, παρόλο που διαφέρουν
στο μέγεθος και στο σχήμα, μπορούν μια χαρά να συνδυαστούν μεταξύ
τους. Πέρα απ' αυτό, δε χαλάνε και δε σπάνε με τίποτα. Η Σοφία
δεν είχε δει ποτέ της σπασμένο τουβλάκι της LEGO. Μετά από τόσα
χρόνια έμοιαζαν το ίδιο καινούρια κι αστραφτερά, όπως την πρώτη
μέρα που τα είχε πάρει στα χέρια της. Το κυριότερο, όμως, ήταν
πως με τα τουβλάκια μπορούσε να φτιάξει ό,τι ήθελε, ό,τι περνούσε
από το μυαλό της, κι ύστερα να το χαλάσει πάλι και να φτιάξει
κάτι εντελώς διαφορετικό. […] Ο Δημόκριτος συμφώνησε κατ' αρχάς
με όσους από τους προγενέστερους φιλόσοφους είχαν υποστηρίξει
ότι οι αλλαγές στη φύση δε σήμαιναν οπωσδήποτε πως κάτι «άλλαζε»
στ' αλήθεια. Και κατέληξε στην υπόθεση ότι ο κόσμος ήταν φτιαγμένος
από μικρά, αόρατα τουβλάκια, αιώνια, άφθαρτα και αναλλοίωτα.
Αυτά τα μικροσκοπικά κομματάκια, ο Δημόκριτος τα ονόμασε άτομα.
Η λέξη «άτομο» σημαίνει: αυτό που δεν μπορεί να κοπεί, να χωριστεί,
να διαιρεθεί σε μικρότερα κομμάτια. Για τον Δημόκριτο, ήταν
πολύ σημαντικό αυτό το χαρακτηριστικό τους, ότι, δηλαδή, δεν
μπορούσαν να τεμαχιστούν σε ακόμα μικρότερα κομματάκια, κι αυτά,
με τη σειρά τους, σε ακόμα μικρότερα. Γιατί τότε τα άτομα θα
τρίβονταν ολοένα και περισσότερο, ώσπου η φύση θα καταντούσε
να μοιάζει με μια ρευστή, όλο και πιο αραιή σούπα.
Τα τουβλάκια της φύσης θα έπρεπε, εκτός των άλλων, να κρατάνε
αιώνια - γιατί τίποτα δεν μπορεί να γεννηθεί και να φτιαχτεί
από το μηδέν. Στο σημείο αυτό, ο Δημόκριτος συμφωνούσε με τον
Παρμενίδη και με τους Ελεάτες.
(J. Gaarder, O κόσμος της Σοφίας, μτφρ. Μαρία
Αγγελίδου, «Νέα Σύνορα» -Α.Α.Λιβάνη – Αθήνα 1994, σσ. 60-61) |
|