Οι ανεμοδείκτες ήταν από τα πρώτα μετεωρολογικά όργανα που χρησιμοποιήθηκαν από τους θαλασσοπόρους, ήδη από την αρχαιότητα. Συνήθως, ήταν προσαρτημένος σε ένα κάθετο ραβδί στερεωμένο στην πλώρη του σκάφους, γύρω από το οποίο έστρεφε, ανάλογα με τη φορά του ανέμου. Οι ναυτικοί βλέποντας την κίνηση του ανεμοδείκτη αποφάσιζαν σε ποια θέση θα τοποθετήσουν το πανί ή τα πανιά. Ορισμένες φορές, οι ανεμοδείκτες μπορούσαν να είναι και μικρά έργα τέχνης. Ο συγκεκριμένος απεικονίζει ένα ζώο (μέσα στο όργανο) που ακολουθεί ένα άλλο μικρότερο (στην κορυφή του οργάνου). Οι μικρές τρύπες ήταν υποδοχές για να δένονται κορδέλες και να φαίνεται καλύτερα η φορά του ανέμου. Οι μεγαλύτερες τρύπες είναι από βέλη που έχει δεχτεί ο ανεμοδείκτης (Time Life-Καπόπουλος, Παγκόσμια Ιστορία).

Όργανο που επινοήθηκε πριν από τον 2ο αι. π.Χ. για τη μέτρηση του ύψους των αστέρων από τον ορίζοντα ή της μεταξύ τους γωνιώδους απόστασης. Ο αστρολάβος στην πιο απλή μορφή του είναι ένας δίσκος, με διάμετρο περίπου 15 εκατοστών και με κυκλικό πλαίσιο που υποδιαιρείται σε μοίρες. Επάνω στο δίσκο είναι χαραγμένη μια ακτίνα που το άκρο της καταλήγει στο μηδέν των υποδιαιρέσεων. Στο κέντρο είναι στερεωμένος ένας κανόνας που μπορεί να στρέφεται γύρω από τον άξονά του.

Για να μετρήσει κανείς τη γωνιώδη απόσταση μεταξύ δύο αστέρων, τοποθετεί με σκόπευση τον ένα αστέρα πάνω στη χαραγμένη ακτίνα και τον άλλο πάνω στον περιστρεφόμενο κανόνα. Η γωνία διαβάζεται πάνω στο κυκλικό πλαίσιο.

Ο αρχαίος αστρολάβος τελειοποιήθηκε και διαδόθηκε από τους ’ραβες γύρω στον 10ο με 13ο αι.

Όργανο που παρέχει άμεσο προσανατολισμό προς σταθερές κατευθύνσεις, όπως είναι ο γήινος μαγνητικός άξονας ή ο άξονας περιστροφής της Γης.

Η πυξίδα, που λέγεται και μαγνητική πυξίδα, βασίζεται στην ιδιότητα που έχουν οι μαγνητικές βελόνες να προσανατολίζονται σύμφωνα με τις δυναμικές γραμμές του γήινου μαγνητικού πεδίου και να διευθετούνται, επομένως, παράλληλα προς το επίπεδο του τοπικού μαγνητικού μεσημβρινού.

Η πυξίδα χρησιμεύει για τον προσανατολισμό πλοίων και αεροσκαφών, ακόμη όμως και οχημάτων ή πεζών που κινούνται σε περιοχή άγνωστη στην οποία δεν υπάρχουν διακριτικά σημεία.

Ο τόπος και ο χρόνος ανακάλυψης της πυξίδας παραμένουν άγνωστοι. Το ίδιο άγνωστος είναι ο τόπος και ο χρόνος τής πρώτης εφαρμογής αυτών των ανακαλύψεων στη ναυτιλία. Πιθανότερο φαίνεται η πυξίδα να ανακαλύφθηκε από τους Κινέζους, οι οποίοι την χρησιμοποιούσαν ήδη γύρω στο 1100 μ.Χ.. Οι ναυτικοί της δυτικής Ευρώπης και οι ’ραβες άρχισαν να χρησιμοποιούν την πυξίδα περίπου έναν αιώνα αργότερα.

Η πρώτη ναυτική πυξίδα πιθανώς απαρτιζόταν από μαγνητισμένη βελόνα στερεωμένη σε κομμάτι ξύλου ή καλαμιού, που επέπλεε σε δοχείο γεμάτο με νερό. Αργότερα, η βελόνα προσαρμόστηκε σε μια βάση στερεωμένη στον πυθμένα του δοχείου. Τον 13ο αιώνα προσαρμόστηκε στη βελόνα ένας δίσκος με ζωγραφισμένο ανεμολόγιο, στον οποίο ο θαλασσοπόρος μπορούσε πλέον εύκολα να διαβάζει τον προσανατολισμό του.

Κατά τον 15ο αι. έγινε αντιληπτό, πιθανώς από τον Χριστόφορο Κολόμβο, ότι η βελόνα της πυξίδας δεν καταδείκνυε τον αληθινό Βορρά από όλους τους τόπους, αλλά σχημάτιζε γωνία με τον τοπικό μεσημβρινό. Το φαινόμενο αυτό αποκαλείται απόκλιση.

Πάντως, παρά την αναγνώριση της αξίας της, η μαγνητική πυξίδα ήταν για πολλά χρόνια ένα ευπαθές, προβληματικό και αναξιόπιστο όργανο.