Οι εξελίξεις που οδήγησαν στην αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Ελλάδας επιταχύνθηκαν μετά την καταστροφή του τουρκοαιγυπτιακού στόλου από τις ναυτικές μοίρες των Δυνάμεων στη ναυμαχία του Ναβαρίνου, στις 8 Οκτωβρίου 1827. Στην εικόνα: σκηνή της ναυμαχίας του Ναβαρίνου σε υδατογραφία του Γάλλου ναυτικού και ζωγράφου Μισέλ Βερντιό, που πήρε μέρος σ’ αυτή (Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη).
	Ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας, χάρη στη μεγάλη διπλωματική του εμπειρία, επέτυχε τελικά τη διεύρυνση των συνόρων της Ελλάδας. Στην εικόνα: ελαιογραφία της εποχής, που απεικονίζει τη δολοφονία του Καποδίστρια στο Ναύπλιο, στις 27 Σεπτεμβρίου 1831 (Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη).
	Η απόφαση των Δυνάμεων να επιλέξουν τον Βαυαρό πρίγκιπα Όθωνα ως βασιλιά της Ελλάδας είχε συνέπειες και στην εδαφική διαμόρφωση του ελληνικού κράτους, καθώς η βαυαρική πλευρά απαίτησε τη διεύρυνση των ελληνικών συνόρων προκειμένου ο Όθωνας να αποδεχτεί τον ελληνικό θρόνο. Στην εικόνα: ελαιογραφία του Πέτερ φον Χες με σκηνή από την υποδοχή του Όθωνα (έφιππος με γαλάζια στολή στο μέσο) στο Ναύπλιο, στις 25 Ιανουαρίου 1833 (Αθήνα, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος).
	Η αδυναμία του βασιλιά Όθωνα να υλοποιήσει τη Μεγάλη Ιδέα υπήρξε ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στην έξωση του από την Ελλάδα. Στην εικόνα: ελαιογραφία που παριστάνει τον Όθωνα κατά την αποχώρησή του (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Κατά τη διάρκεια της αγγλικής κατοχής των Επτανήσων (1814-1864), η επιθυμία των Ελλήνων κατοίκων των νησιών για ένωση με την Ελλάδα είχε δηλωθεί πολλές φορές. Στην εικόνα: το Ψήφισμα του Ιόνιου Κοινοβουλίου της 26ης Νοεμβρίου 1850 με το οποίο εκφράζεται η θέληση του επτανησιακού λαού για ένωση με την Ελλάδα (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Παράλληλα με τις διαβουλεύσεις για την εκλογή του Δανού πρίγκιπα Γεωργίου ως βασιλιά των Ελλήνων, η Μ. Βρετανία αποφάσισε να παραχωρήσει στην Ελλάδα τα Επτάνησα. Στην εικόνα: ελαιογραφία του Ανδρέα Κριεζή με σκηνή από την άφιξη του Γεωργίου Α΄ στον Πειραιά (Αθήνα, Εθνική Πινακοθήκη).
	Το Συνέδριο του Βερολίνου (1878) διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό το χάρτη των Βαλκανίων στα τέλη του 19ου αι. Έτσι, αποδείχτηκε, για μια ακόμη φορά, η δυνατότητα των Δυνάμεων να επηρεάζουν καθοριστικά τα βαλκανικά πράγματα. Στην εικόνα: ο Γερμανός καγκελάριος Μπίσμαρκ (όρθιος με στολή δεξιά) απευθύνεται στο Συνέδριο (Αθήνα, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη).
	Η κυριαρχία της Μεγάλης Ιδέας οδήγησε συχνά την ελληνική πολιτική ηγεσία σε απερίσκεπτες αποφάσεις που έφεραν εθνικές καταστροφές. Μια από αυτές υπήρξε ο λεγόμενος «ατυχής» ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 που κατέληξε σε πανωλεθρία της Ελλάδας. Στην εικόνα: ελαιογραφία του Γεώργιου Ροϊλού, που εικονίζει ελληνικό στρατό να υποχωρεί κατά τη μάχη των Φαρσάλων, στις 23 Απριλίου 1897 (Αθήνα, Εθνική Πινακοθήκη).
	Οι ελληνικές επιτυχίες κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων (1912-1913) καθόρισαν τη διαμόρφωση της ελληνικής επικράτειας. Στην εικόνα: έγχρωμη λιθογραφία της εποχής των Βαλκανικών πολέμων με σκηνή από τη μάχη των Γιαννιτσών (19-20 Οκτωβρίου 1912). Η επικράτηση των ελληνικών δυνάμεων άνοιξε για τον ελληνικό στρατό το δρόμο προς τη Θεσσαλονίκη (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Οι Βαλκανικοί πόλεμοι υπήρξαν κορυφαία έκφραση της σύγκρουσης των βαλκανικών εθνικισμών. Στην εικόνα: ελαιογραφία του Βασιλείου Χατζή, που απεικονίζει τουρκικά θωρηκτά (σε πρώτο πλάνο) να δέχονται επίθεση από το ελληνικό θωρηκτό Αβέρωφ (στο βάθος), τη ναυαρχίδα του ελληνικού στόλου, κατά τη ναυμαχία της Έλλης, στις 3 Δεκεμβρίου 1912 (Αθήνα, Εθνική Πινακοθήκη).
	Η κατάληψη από τον ελληνικό στρατό των Ιωαννίνων (21 Φεβρουαρίου 1913) και κατ’ επέκταση της Ηπείρου σήμανε ουσιαστικά το τέλος του Α΄ Βαλκανικού πολέμου. Στην εικόνα: έγχρωμη λιθογραφία της εποχής με τη σκηνή της παράδοσης του ξίφους του Τούρκου διοικητή των Ιωαννίνων Εσάτ πασά στον Έλληνα αρχιστράτηγο, διάδοχο Κωνσταντίνο (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Η σφοδρή επιθυμία των Κρητών για ένωση με την Ελλάδα εκφράστηκε με μεγάλο αριθμό εξεγέρσεων εναντίον της οθωμανικής κυριαρχίας καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου αι. Σημαντικότερη από αυτές υπήρξε η Μεγάλη Κρητική Επανάσταση (1866-1869). Στην εικόνα: ελαιογραφία του Ιταλού ζωγράφου Γκαττέρι, που απεικονίζει σκηνή από την ηρωική άμυνα πολιορκημένων μοναχών και αγωνιστών της Μονής Αρκαδίου. Το ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου (8 Νοεμβρίου 1866) προκάλεσε ισχυρή συγκίνηση στην παγκόσμια κοινή γνώμη (Αθήνα, Εθνική Πινακοθήκη).
	Η διαφωνία Βενιζέλου-Κωνσταντίνου αναφορικά με τη στάση που έπρεπε να κρατήσει η Ελλάδα στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο γέννησε τον Εθνικό Διχασμό. Στη διάρκειά του εκδηλώθηκε το Κίνημα της Εθνικής Άμυνας με το οποίο τμήματα του ελληνικού στρατού στασίασαν εναντίον του βασιλιά Κωνσταντίνου υποστηρίζοντας την πρόταση του Βενιζέλου για συμμετοχή της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ. Στην εικόνα: επιχρωματισμένη φωτογραφία τμημάτων του στρατού της Εθνικής Άμυνας. Διακρίνονται, δεξιά, ο Βενιζέλος και ο ναύαρχος Κουντουριώτης (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Η επιλογή του Ελευθέριου Βενιζέλου να οδηγήσει τη χώρα στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ δικαιώθηκε καθώς το τέλος των πολεμικών συγκρούσεων βρήκε την Ελλάδα στο πλευρό των νικητών να αξιώνει την επέκταση των εδαφών της. Στην εικόνα: ελαιογραφία του Λυκούργου Κογεβίνα, που αναπαριστάνει την υποδοχή του ελληνικού θωρηκτού Αβέρωφ στην Κωνσταντινούπολη από πλοιάρια Ελλήνων της Πόλης το Νοέμβριο του 1918 (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Το Συνέδριο Ειρήνης του Παρισιού, που συγκροτήθηκε από τις νικήτριες χώρες της Αντάντ μετά το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου, αποφάσισε, τον Απρίλιο του 1919, να δώσει εντολή στον ελληνικό στρατό να αποβιβαστεί και να καταλάβει τη Σμύρνη. Στην εικόνα: ελαιογραφία της εποχής που απεικονίζει το Συνέδριο Ειρήνης του Παρισιού σε ολομέλεια (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Η απόβαση ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, στις 2 Μαΐου 1919, προκάλεσε τόσο τον ενθουσιασμό των Ελλήνων όσο και την οργή των Τούρκων της πόλης. Στην εικόνα: Ελληνικά στρατεύματα στην προκυμαία της Σμύρνης την ημέρα της απόβασης (Αθήνα, Μουσείο Ιστορική Μνήμη Ελευθερίου Βενιζέλου).
	Η υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών θεωρήθηκε ο μεγαλύτερος θρίαμβος της ελληνικής διπλωματίας. Λίγοι κατανοούσαν ότι η υλοποίηση των όρων της Συνθήκης απαιτούσε έναν σκληρό πολεμικό αγώνα στα βάθη της Μικράς Ασίας. Στην εικόνα: φωτογραφία από τους εορτασμούς για την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών στο Παναθηναϊκό Στάδιο της Αθήνας (Αθήνα, Μουσείο Ιστορική Μνήμη Ελευθερίου Βενιζέλου).
	Η προσπάθεια της Ελλάδας να υλοποιήσει τους όρους της Συνθήκης των Σεβρών ενέπλεξε τη χώρα στον Μικρασιατικό πόλεμο και οδήγησε σε ήττα. Στην εικόνα: επιχρωματισμένη φωτογραφία που απεικονίζει πορεία τμημάτων του ελληνικού στρατού στην ενδοχώρα της Μικράς Ασίας το καλοκαίρι του 1921 (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Η ήττα του ελληνικού στρατού στον Μικρασιατικό πόλεμο σήμανε και τον ξεριζωμό των Ελλήνων της Μικράς Ασίας. Στην εικόνα: άμαχοι Έλληνες στην προκυμαία της Σμύρνη αναζητούν κάποιο πλοιάριο για να διαφύγουν στην Ελλάδα (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Τα Δωδεκάνησα ήταν το μοναδικό εδαφικό κέρδος που αποκόμισε η Ελλάδα από τη συμμετοχή της στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Στην εικόνα: μαθήτριες Γυμνασίου της Ρόδου ντυμένες με τοπικές ενδυμασίες μεταφέρουν την ελληνική σημαία στο Διοικητήριο της Ρόδου, κατά την επίσημη τελετή ένωσης των Δωδεκανήσων με την Ελλάδα, στις 7 Μαρτίου 1948 (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Ο Ιωάννης Καποδίστριας, πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Ο Όθωνας σε νεαρή ηλικία, λίγο καιρό μετά την άφιξη του στην Ελλάδα (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Ο Ιωάννης Κωλέττης, πρώτος εκλεγμένος κοινοβουλευτικός πρωθυπουργός της Ελλάδας (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, μια από τις σημαντικότερες πολιτικές προσωπικότητες της νεότερης ελληνικής ιστορίας (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Ο Ελ. Βενιζέλος υποστήριξε σθεναρά τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο εκτιμώντας ότι θα προέκυπταν σημαντικά εδαφικά οφέλη για τη χώρα από αυτή την επιλογή. Στην εικόνα: επιχρωματισμένη φωτογραφία εποχής με τον Ελ. Βενιζέλο και τον ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη να επιθεωρούν μονάδες του ελληνικού στρατού στο μέτωπο της Μακεδονίας, το καλοκαίρι του 1918 (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Ο Εθνικός Διχασμός σφράγισε με τα πολιτικά του πάθη την ελληνική ιστορία του πρώτου μισού του 20ου αι. Στην εικόνα: λαϊκή λιθογραφία της εποχής, που απεικονίζει την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Βενιζέλου στο σιδηροδρομικό σταθμό της Λυών στο Παρίσι, δύο μέρες μετά την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
	Ο Κωνσταντίνος Α΄, βασιλιάς των Ελλήνων (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).