Προτεινόμενο σενάριο και οδηγίες αξιοποίησής του

Σύντομη περιγραφή του περιεχομένου Το παρόν σενάριο αναφέρεται στους παράγοντες που οδήγησαν τις αρχαίες ελληνικές πόλεις-κράτη στη δημιουργία αποικιών. Το φαινόμενο γίνεται προσπάθεια να μελετηθεί από πολλές πλευρές: παράλληλα με την οικονομική διάσταση, που είναι εμφανής σε πρώτο επίπεδο και μοιάζει να είναι η κύρια, γίνεται προσπάθεια να οδηγηθούν οι μαθητές στη διερεύνηση και άλλων εξίσου σημαντικών παραμέτρων που σχετίζονται με το θέμα όπως είναι οι πολιτικοί παράγοντες. Η λογική του εκπαιδευτικού σεναρίου Οι μαθητές οργανώνονται σε ομάδες και με τη συνεργασία του καθηγητή τους αναζητούν πληροφορίες για το θέμα που τους απασχολεί. Ερευνούν στην εκπαιδευτική πλατφόρμα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου καθώς και σε ηλεκτρονικές διευθύνσεις που είτε προτείνονται από τον καθηγητή είτε τις ανακαλύπτουν μόνοι τους με τη βοήθεια μηχανών αναζήτησης του διαδικτύου. Τα μέλη των ομάδων συζητούν μεταξύ τους τις πληροφορίες που ανακαλύπτουν και τις επεξεργάζονται δίνοντάς τους τη μορφή σύντομων γραπτών κειμένων. Κατόπιν ανταλλάσσουν τις πληροφορίες που έχουν βρει. Δυνατότητες αξιοποίησης στο πλαίσιο του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών (ΑΠΣ) και του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Προγράμματος Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) Το παρόν σενάριο μπορεί να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο του μαθήματος της Αρχαίας Ιστορίας της Α΄ τάξης Γυμνασίου. Διδακτικοί στόχοι Οι μαθητές επιδιώκεται ως προς το μάθημα της Ιστορίας Α. Γενικοί στόχοι: Να εξοικειωθούν με τη διαδικασία αναζήτησης ιστορικών πληροφοριών στο διαδίκτυο και να κατανοήσουν ότι ο παγκόσμιος ιστός μπορεί να λειτουργήσει ως πηγή άντλησης πολύτιμων στοιχείων για την κατανόηση του παρελθόντος. Να κατανοήσουν ότι οι ιστορικές πληροφορίες και τα στοιχεία που παρέχονται στο διαδίκτυο δεν είναι πάντα αξιόπιστα και κατ' επέκταση είναι αναγκαία η αξιολόγηση τους με βάση κάποια συγκεκριμένα κριτήρια κάθε φορά. Να μελετήσουν ιστορικούς χάρτες και να αντλήσουν πληροφορίες από αυτούς. Να μελετήσουν πρωτογενείς πηγές και ιστοριογραφικά κείμενα προκειμένου να συγκεντρώσουν πληροφορίες για να ερμηνεύσουν ιστορικά γεγονότα. Να εξοικειωθούν με τη χρήση ποικιλίας πηγών: γραπτές, οπτικές, ηλεκτρονικές. Β. Ειδικοί στόχοι: Να ανακαλύψουν τους παράγοντες που οδήγησαν στην εμφάνιση και την ανάπτυξη του φαινομένου που ονομάστηκε Β΄ Ελληνικός Αποικισμός. ως προς το μάθημα της Γλώσσας Να ασκηθούν στην παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου. ως προς τη χρήση των Νέων Τεχνολογιών Να μάθουν να αξιοποιούν το Internet ως πηγή άντληση πληροφοριών. Να εθιστούν, πιο συγκεκριμένα, στη διατύπωση ερωτημάτων τέτοιων που να μπορούν να λάβουν αξιοποιήσιμες απαντήσεις. Να μάθουν να ενσωματώνουν τις Νέες Τεχνολογίες στις εργασίες τους: άντληση πληροφοριών από το Internet, αξιοποίηση του επεξεργαστή κειμένου για την παραγωγή γραπτού λόγου. ως προς τη μαθησιακή διαδικασία, γενικότερα Να καλλιεργήσουν αναλυτική και συνθετική ικανότητα. Να εκτιμήσουν μέσα από τη δράση τους σε ομάδες την αποτελεσματικότητα της συνεργατικής μάθησης. Να εξοικειωθούν με νέους τρόπους διδακτικής προσέγγισης και μαθησιακής διαδικασίας. Προβλεπόμενος χρόνος 1-2 διδακτικές ώρες. Αναγκαίο λογισμικό Διαδικτυακή πλατφόρμα Ιστορίας του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Ηλεκτρονικός επεξεργαστής κειμένου (Word). Πορεία διδακτικής προσέγγισης - δραστηριότητες Προκειμένου να εξασφαλιστεί η ενεργός συμμετοχή των μαθητών στη διδακτική προσέγγιση, ο εκπαιδευτικός καλεί τα παιδιά στο εργαστήριο των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Δηλώνεται, επίσης, από την αρχή ότι η μέθοδος που έχει επιλεγεί είναι η ομαδοσυνεργατική. Αυτό σημαίνει ότι οι μαθητές θα εργαστούν σε ομάδες. Οργανώνονται για τον σκοπό αυτό τρεις ομάδες παιδιών. Ομάδα Α: Η ομάδα μελέτης του υπερπληθυσμού ως παράγοντα αποικισμού. Ομάδα Β: Η ομάδα μελέτης των οικονομικών κινήτρων ως παραγόντων αποικισμού. Ομάδα Γ: Η ομάδα μελέτης των πολιτικών διενέξεων ως παραγόντων αποικισμού. Α. Πρόκληση ενδιαφέροντος - αφόρμηση Τα παιδιά καλούνται να ανασύρουν από τη μνήμη τους στοιχεία που αφορούν την εξεταζόμενη περίοδο. Αλήθεια, παιδιά, τι σημαίνει η λέξη αποικία; Β. Επεξεργασία του διδακτικού υλικού Ο εκπαιδευτικός μοιράζει στα μέλη των ομάδων φύλλα εργασίας. Ο εκπαιδευτικός καλεί τις ομάδες να αναζητήσουν στο ηλεκτρονικό περιβάλλον που βρίσκονται στοιχεία που τις αφορούν και με βάση αυτά να επεξεργαστούν τα ερωτήματα που υπάρχουν στα φύλλα εργασίας. Οι μαθητές αφήνονται να αυτενεργήσουν, για όσο χρόνο κρίνει απαραίτητο ο εκπαιδευτικός. Κατά τη διάρκεια της έρευνας που πραγματοποιούν στο ηλεκτρονικό περιβάλλον κρατούν σημειώσεις, χειρόγραφα ή ηλεκτρονικά, όταν εντοπίζουν στοιχεία που τους αφορούν άμεσα. Η σύνθεση μπορεί να γίνεται και επιτόπου με τη χρησιμοποίηση ηλεκτρονικού επεξεργαστή κειμένου, ανάλογα με τον βαθμό εξοικείωσης των παιδιών. Στη συνέχεια, ένα από τα μέλη της ομάδας διαβάζει το κείμενο που έχει γραφτεί, ανακοινώνοντας τα αποτελέσματα της έρευνάς της. Τα μέλη των άλλων ομάδων συμπληρώνουν ή κάνουν ερωτήσεις. Ο εκπαιδευτικός συνοψίζει τα κύρια συμπεράσματα όλων των επιμέρους ερευνών που έγιναν από τους μαθητές συντάσσοντας σύντομο διάγραμμα στον πίνακα. Γ. Εμπέδωση - τελική αξιολόγηση της διδακτικής προσέγγισης Ο εκπαιδευτικός ζητά απ' όλα τα παιδιά να εκπονήσουν σύντομη άσκηση (σε σχήμα) άστρου με κεντρική έννοια τον όρο αρχαία αποικία. Στη συνέχεια αξιολογεί τον βαθμό επίτευξης των ειδικών διδακτικών στόχων που είχε θέσει στην αρχή της διδακτικής προσέγγισης. Δ. Ασκήσεις - δραστηριότητες Η κάθε ομάδα αναλαμβάνει να διαμορφώσει ένα τελικό κείμενο, που θα ενσωματώνει τις παρατηρήσεις και των άλλων παιδιών. Το κείμενο αυτό θα πρέπει να μοιραστεί την επόμενη φορά. Τα τελικά κείμενα αναρτώνται στο ταμπλό της αίθουσας διδασκαλίας πλαισιωμένα από σχετικό εικονογραφικό υλικό. Όλα τα κείμενα αναρτώνται στην ιστοσελίδα του σχολείου έτσι ώστε να είναι προσβάσιμα και από το Internet.