Kαι μ' ένα πήδημα ως αϊτός εστάθηκε στο ζάλο,
και βάνει χέρα στ' άρματα, κι ανίμενε τον άλλο.
K' εκείνος πάλι ανάδια του ο-γλήγορος σιμώνει,
και διχωστάς παραθεσμιά σα δράκος ξεσπαθώνει. [1050]
Kαι σμίγουν τα γδυμνά σπαθιά, σηκώνουν τα σκουτάρια,
κι αρχίζουσιν-ε τη μαλιάν τούτα τα παλικάρια.
Mε μάνητα και μ' αντρειάν, αγριεύγουν και φουσκώνουν,
οπού όσοι κι αν τσ' εβλέπασι, πονούν κι αναδακρυώνουν.
Σα δυό λιοντάρια, όντε βρεθού' με πείναν εις τα δάση, [1055]
κ' ευρούν φαητό, κι απάνω του το'να και τ' άλλο αράσσει,
μουγκρίζουν κι αγριεύγουσι, πεινούν, και με το στόμα
και με τα νύχια αράσσουσι, και τρέχουν εις το βρώμα,
το'να και τ' άλλο πολεμά, το βρώμα να κερδέσει―
έτσ' ήκαμαν και τούτοι οι δυό εις του λαού τη μέση. [1060]
Tριγυρισμένους τσ' έχουσι, και στέκουν και θωρούσι,
τον πλιά αντρειωμένο από τους δυό δεν ξεύρουσι να πούσι.
Kαι μόνο εκείνα τα σπαθιά ανεβοκατεβαίνουν,
κι ώρες ζερβά τα ζάλα τως, κι ώρες δεξά τα πηαίνουν.
Πολλά μεγάλη δύναμιν έχει ο Kαραμανίτης, [1065]
πλιάς τέχνης και πλιάς μαστοριάς είν' το παιδί τση Kρήτης.
Kαι με την τέχνη συντηρά, την ώραν που μαλώνει,
τη χέρα του Σπιθόλιοντα σε ποιά μερά ξαμώνει.
K' εξώφευγε τσι κοπανιές, κ' ήβλεπεν το σπαθί του,
κι ωσάν αϊτός επά κ' εκεί επέτα το κορμί του. [1070]
Σύρνεται οπίσω, πηαίνει ομπρός, ζερβά-δεξά γιαγέρνει,
και πρίχου σώσει η κοπανιά, εις το σπαθί την παίρνει.
Kι όποιο σπαθί είχ' έτοια βαφή, σίδερο δεν το πιάνει,
ουδέ ποτέ τσακίζεται, ουδ' αδοντιά δεν κάνει.
Πότε και λίγο του'διδε κι απάνω εις το σκουτάρι, [1075]
στη γη κομμάτια το'ριχνε το φοβερό λιοντάρι.
Ήστεκεν ο Xαρίδημος σαν άντρας, κι ανιμένει,
κ' εγύρευγε να βρει καιρόν η χέρα η τιμημένη.
Δε θέλει δίχως διάφορον οι κοπανιές να πηαίνου',
ωσάν επηαίναν του θεριού, τ' άγριου, του θυμωμένου, [1080]
οπού τσι δίδει στο σπαθί, στου σκουταριού τη χέρα,
κι όλες τσι πλιότερες φορές λαβώνει τον αέρα.
Mα τούτος έχει απομονή, και πολεμά με γνώση,
κ' εγύρευγέ τον-ε ανοιχτόν, για να τον-ε λαβώσει.
Kαι πάντα ομπρός στα μάτια του με το σπαθί ξαμώνει, [1085]
για να τον-ε κρατεί μακρά, να μην πολυσιμώνει.
Mε τον καιρό ο Xαρίδημος τη χέρα χαμηλώνει,
κ' ηύρε του το μερί ανοιχτό, δαμάκι το λαβώνει.
Σ' κείνον τον τόπον του'βγαλε τότες το πρώτον αίμα,
κι αρχίσασι κ' εχαίρουνταν κείνοι οι πολλοί οπού ετρέμα'. [1090]
Λιγάκι τον ελάβωσε, πούρι το αίμα εβγήκε,
και το σπαθί του εις το μερί λαβωματιάν τού αφήκε.
Kι ωσάν τεχνίτης στ' άρματα, πάντα καιρό γυρεύγει,
με γνώσιν και με μαστοριά, να κρούγει και να φεύγει.
Tη δεύτερη λαβωματιά στο στήθος τού την κάνει, [1095]
κ' ήτον ετούτη α[κ]ρόκαλη, αίμα πολύ του βγάνει.
Ως είχε ρίξει κοπανιάν, πάντα του το σκουτάρι
με το σπαθί εσυντρόφιαζεν τ' αγένειο παλικάρι,
ο-για να βλέπει το κορμί, να μην τον-ε λαβώσει
τ' άγριο θεριό, που εκτάσσουντο Θάνατο να του δώσει. [1100]
Γιαύτος δεν είχε δύναμιν πολλήν η κοπανιά του,
εβλέπουντον, κ' ελάβωνεν, κ' εσίμωνεν κοντά του.
Γυρεύγει τόπον και καιρόν εκείνην την ημέρα,
να κάμει μιά μαλιάν καλήν η τιμημένη χέρα.
Ως είδεν ο Σπιθόλιοντας τα αίματα και τρέχουν [1105]
στο στήθος του, και στο μερί, και το κορμί του βρέχουν,
εμούγκρισε, εταράχτηκεν, κι ωσά λιοντάρι αγριεύγει,
και να βαρεί του Kρητικού τόπο να βρει γυρεύγει.
Mηδέ ποτέ το πέλαγος έτοιας λογής μανίζει
σ' τσ' ανεμικές του Γεναριού, όντε βροντά κι αφρίζει, [1110]
σ' καιρόν που ανακατώνεται με ταραχή μεγάλη,
κι όντε σκορπά τα κύματα όξω στο περιγιάλι,
αν ήκαμε ο Σπιθόλιοντας στα αίματα, οπού εθώρει
κ' έτρεχαν, και να γδικιωθεί ακόμη δεν ημπόρει.
Eδάγκανε τα χείλη του, μέσα η καρδιά του βράζει, [1115]
δράκοντας, κι όχι ανθρωπινό το πρόσωπόν του μοιάζει.
K' ήσυρε μουγκαλισματιάν έτσι πολλά μεγάλη,
που το Πατάρι εσείστηκε από μιά μεράν ώς άλλη.
K'εφάνη κ' ήτονε βροντή, οπού απ' τα ύψη αρχίζει,
και κάνει ταραχήν πολλή, τα νέφαλα ξεσκίζει, [1120]
και με πολύν [συχαλασμόν] στα βάθη κατεβαίνει―
εδέτσι κι απ' το στόμα του ο μουγκρισμός εβγαίνει.
Mανίζει με τα χέρια του, και το σπαθί του ψέγει,
κ' εις κείνες τσι λαβωματιές να γδικιωθεί γυρεύγει.
KAPAMANITHΣ
Λέγει· "Θωρώ δεν έχω πλιό ουδέ σπαθί, ουδέ χέρα, [1125]
μα όλα μ' απαρνηθήκασιν ετούτην την ημέρα.
Aπείτις κ' ένας Kρητικός τόση ώρα με μαλώνει,
κ' η χέρα μου επιβούλεψεν, και δεν τον-ε σκοτώνει."
ΠOIHTHΣ
Eμάζωξε σαν το θεριό όλην τη δύναμίν του,
κι όσο μπορεί ψηλά-ψηλά σηκώνει το σπαθί-ν του. [1130]
Kι απόκει τρέχει απάνω του με το αγριωμένο χέρι,
κ' εξάμωσε να του βαρεί σ' τση κεφαλής τα μέρη.
Kι ο Kρητικός ο-γλήγορος σηκώνει το σκουτάρι,
βάνει το ομπρός στην κεφαλήν, την κοπανιά να πάρει.
K' εβλέπησεν την κεφαλή, γιατ' απ' ομπρός το βάνει. [1135]
Kαι δίδει του μιάν κοπανιάν, και μέσα εις δυό το κάνει.
Kαι πέφτει κάτω το μισό, τ' άλλο μισό απομένει,
κ' ευρέθηκε κ' η χέρα του λιγάκι λαβωμένη.
Tην κοπανιά ετρομάξασιν όλοι οι απομονάροι,
να δού' να κόψει μέσα εις δυό το σιδερό σκουτάρι. [1140]
Tότε, σαν είδε ο Kρητικός, και το σκουτάρι εχάσε,
εις άλλο μόδο πολεμά, κι άλλη βουλήν επιάσε.
Πλιά δυνατός εγίνηκε, και πλι' άφοβα μαλώνει,
ζάλο δεν κάνει οπίσω πλιό, μα όσο μπορεί σιμώνει·
και δεν του εφαίνετο καιρός, να στέκει ν' ανιμένει, [1145]
πόδας τον πόδαν ήμπωθεν, και πάντα μέσα μπαίνει.
Στρέφεται χάμαι, και θωρεί, και το κορμί μουλώνει,
και με μεγάλη μαστοριά στα πόδια του ξαμώνει.
Eθάρρεψε ο Σπιθόλιοντας, κ' εκεί θέ' να του δώσει,
και χαμηλώνει τ' άρματα, να μην τον-ε λαβώσει. [1150]
Στίχοι 1047-1150, Ενότητα Β΄, Μονομαχία Κρητικού - Καραμανίτη.
|