Προτεινόμενο σενάριο και οδηγίες αξιοποίησής του

Σύντομη περιγραφή του περιεχομένου Το παρόν σενάριο αναφέρεται στη διαμόρφωση των συνόρων της Ελλάδας. Καλύπτει την περίοδο από την ίδρυση του ελληνικού κράτους (1830) έως και την αποκρυστάλλωση των σημερινών συνόρων του (1948, επίσημη ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων). Η πορεία διαμόρφωσης των ελληνικών συνόρων γίνεται προσπάθεια να μελετηθεί από πολλές πλευρές: παράλληλα με την πολιτική-διπλωματική διάσταση, που είναι εμφανής σε πρώτο επίπεδο και μοιάζει να είναι η κύρια, γίνεται προσπάθεια να οδηγηθούν οι μαθητές στη διερεύνηση και των οικονομικών, κοινωνικών και ιδεολογικών παραμέτρων που σχετίζονται με το θέμα. Επίσης, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη μελέτη του διεθνούς πολιτικού και ιδεολογικού περιβάλλοντος καθώς και στο συσχετισμό του με το υπό εξέταση θέμα. Η λογική του εκπαιδευτικού σεναρίου Οι μαθητές οργανώνονται σε ομάδες και με τη συνεργασία του καθηγητή τους αναζητούν πληροφορίες για το θέμα που τους απασχολεί. Ερευνούν στην εκπαιδευτική πλατφόρμα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου καθώς και σε ηλεκτρονικές διευθύνσεις που είτε προτείνονται από τον καθηγητή είτε τις ανακαλύπτουν μόνοι τους. Τα μέλη των ομάδων συζητούν μεταξύ τους τις πληροφορίες που ανακαλύπτουν και τις επεξεργάζονται δίνοντάς τους τη μορφή σύντομων γραπτών κειμένων. Κατόπιν ανταλλάσσουν με τις άλλες ομάδες τις πληροφορίες που έχουν βρει. Δυνατότητες αξιοποίησης στο πλαίσιο του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών (ΑΠΣ) και του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Προγράμματος Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) Το παρόν σενάριο μπορεί να αξιοποιηθεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας της Γ΄ τάξης Γυμνασίου. Δεδομένου ότι στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΑΠΣ) δεν υπάρχει αυτοτελής διδακτική ενότητα που να αναφέρεται στο θέμα αλλά αυτό παρουσιάζεται τμηματικά σε μεγάλο αριθμό διδακτικών ενοτήτων, το σενάριο μπορεί να αξιοποιηθεί προκειμένου οι μαθητές να σχηματίσουν μια ολοκληρωμένη εικόνα της πορείας διαμόρφωσης των συνόρων της Ελλάδας. Διδακτικοί στόχοι Οι μαθητές επιδιώκεται ως προς το μάθημα της Ιστορίας Α. Γενικοί στόχοι: Να εξοικειωθούν με τη διαδικασία αναζήτησης και αξιολόγησης ιστορικών πληροφοριών. Να μελετήσουν ιστορικούς χάρτες και να αντλήσουν πληροφορίες από αυτούς. Να μελετήσουν πρωτογενείς πηγές και ιστοριογραφικά κείμενα προκειμένου να συγκεντρώσουν πληροφορίες για να ερμηνεύσουν ιστορικά γεγονότα. Να εξοικειωθούν με τη χρήση ποικιλίας πηγών: γραπτές, οπτικές, ηλεκτρονικές. Β. Ειδικοί στόχοι: Να γνωρίσουν και να εμπεδώσουν την πορεία εδαφικής επέκτασης του νεοελληνικού κράτους, από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα. Να ανακαλύψουν και να ερμηνεύσουν εκείνους τους παράγοντες που ωθούσαν τις εκάστοτε ελληνικές πολιτικές ηγεσίες να επιδιώκουν συνεχώς την εδαφική επέκταση της Ελλάδας μέχρι το 1922. Να γνωρίσουν και να κατανοήσουν τους όρους αλύτρωτος, αλυτρωτισμός, Μεγάλη Ιδέα, μεγαλοϊδεατισμός, Μεγάλη Ελλάδα. ως προς το μάθημα της Γλώσσας Να ασκηθούν στην παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου. ως προς τη χρήση των Νέων Τεχνολογιών Να μάθουν να αξιοποιούν το Internet ως πηγή άντληση πληροφοριών. Να εθιστούν, πιο συγκεκριμένα, στη διατύπωση ερωτημάτων τέτοιων που να μπορούν να λάβουν αξιοποιήσιμες απαντήσεις. Να μάθουν να ενσωματώνουν τις Νέες Τεχνολογίες στις εργασίες τους: άντληση πληροφοριών από το Internet, αξιοποίηση του επεξεργαστή κειμένου για την παραγωγή γραπτού λόγου. ως προς τη μαθησιακή διαδικασία, γενικότερα Να καλλιεργήσουν αναλυτική και συνθετική ικανότητα. Να εκτιμήσουν μέσα από τη δράση τους σε ομάδες την αποτελεσματικότητα της συνεργατικής μάθησης. Να εξοικειωθούν με νέους τρόπους διδακτικής προσέγγισης και μαθησιακής διαδικασίας. Προβλεπόμενος χρόνος 1-2 διδακτικές ώρες. Αναγκαίο λογισμικό Διαδικτυακή πλατφόρμα Ιστορίας του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Ηλεκτρονικός επεξεργαστής κειμένου (Word). Πορεία διδακτικής προσέγγισης - δραστηριότητες Προκειμένου να εξασφαλιστεί η ενεργός συμμετοχή των μαθητών στη διδακτική προσέγγιση, ο εκπαιδευτικός καλεί τα παιδιά στο εργαστήριο των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Δηλώνεται, επίσης, από την αρχή ότι η μέθοδος που έχει επιλεγεί είναι η ομαδοσυνεργατική. Αυτό σημαίνει ότι οι μαθητές θα εργαστούν σε ομάδες. Οργανώνονται για τον σκοπό αυτό πέντε ομάδες παιδιών, αποτελούμενες από 3-5 μαθητές. Ομάδα Α: Η ομάδα μελέτης της ελληνικής κοινωνίας.(Φύλλο Εργασίας 1 (σε μορφή doc)) Ομάδα Β: Η ομάδα ευρωπαϊκής ιστορίας.(Φύλλο Εργασίας 2 (σε μορφή doc)) Ομάδα Γ: Η ομάδα βαλκανικής ιστορίας.(Φύλλο Εργασίας 3 (σε μορφή doc)) Ομάδα Δ: Η ομάδα χάραξης των ελληνικών συνόρων κατά τον 19ο αιώνα.(Φύλλο Εργασίας 4 (σε μορφή doc)) Ομάδα Ε: Η ομάδα χάραξης των ελληνικών συνόρων κατά τον 20ο αιώνα.(Φύλλο Εργασίας 5 (σε μορφή doc)) Α. Πρόκληση ενδιαφέροντος - αφόρμηση Τα παιδιά καλούνται να αναζητήσουν, είτε στα βιβλία τους είτε στον υπολογιστή, τον χάρτη της Ελλάδας του 1830. Αλήθεια, παιδιά, η Ελλάδα του 1830 παρουσιάζει περισσότερες ομοιότητες ή περισσότερες διαφορές με τη σημερινή Ελλάδα; Η απάντηση θεωρείται αυτονόητη. Ε, λοιπόν, ας πάμε να δούμε πώς προέκυψε η σημερινή Ελλάδα. Β. Επεξεργασία του διδακτικού υλικού Ο εκπαιδευτικός μοιράζει στα μέλη των ομάδων φύλλα εργασίας. [Η ηλεκτρονική εφαρμογή τού παρέχει ένα φύλλο εργασίας για κάθε ομάδα.] Ο εκπαιδευτικός καλεί τις ομάδες να αναζητήσουν στο ηλεκτρονικό περιβάλλον που βρίσκονται στοιχεία που τις αφορούν και με βάση αυτά να επεξεργαστούν τα ερωτήματα που υπάρχουν στα φύλλα εργασίας.. Οι μαθητές αφήνονται να αυτενεργήσουν, για όσο χρόνο κρίνει απαραίτητο ο εκπαιδευτικός. Κατά τη διάρκεια της έρευνας που πραγματοποιούν στο ηλεκτρονικό περιβάλλον κρατούν σημειώσεις, χειρόγραφα ή ηλεκτρονικά, όταν εντοπίζουν στοιχεία που τους αφορούν άμεσα. Η σύνθεση μπορεί να γίνεται και επιτόπου με τη χρησιμοποίηση ηλεκτρονικού επεξεργαστή κειμένου, ανάλογα με τον βαθμό εξοικείωσης των παιδιών. Στη συνέχεια, ένα από τα μέλη της ομάδας διαβάζει το κείμενο που έχει γραφτεί, ανακοινώνοντας τα αποτελέσματα της έρευνάς της. Τα μέλη των άλλων ομάδων συμπληρώνουν ή κάνουν ερωτήσεις. Ο εκπαιδευτικός συνοψίζει τα κύρια συμπεράσματα όλων των επιμέρους ερευνών που έγιναν από τους μαθητές συντάσσοντας σύντομο διάγραμμα στον πίνακα. Γ. Εμπέδωση - τελική αξιολόγηση της διδακτικής προσέγγισης Ο εκπαιδευτικός ζητά από τα παιδιά να εκπονήσουν σύντομη άσκηση (σε σχήμα) άστρου με κεντρική έννοια τον όρο Μεγάλη Ιδέα. Στη συνέχεια αξιολογεί τον βαθμό επίτευξης των ειδικών διδακτικών στόχων που είχε θέσει στην αρχή της διδακτικής προσέγγισης. Δ. Ασκήσεις - δραστηριότητες Η κάθε ομάδα αναλαμβάνει να διαμορφώσει ένα τελικό κείμενο, που θα ενσωματώνει τις παρατηρήσεις και των άλλων παιδιών. Το κείμενο αυτό θα πρέπει να μοιραστεί την επόμενη φορά. Τα τελικά κείμενα αναρτώνται στο ταμπλό της αίθουσας διδασκαλίας πλαισιωμένα από σχετικό εικονογραφικό υλικό. Όλα τα κείμενα αναρτώνται στην ιστοσελίδα του σχολείου έτσι ώστε να είναι προσβάσιμα και από το Internet.